ÖĞRETİCİ METİNLER KONU ANLATIMI TÜM NOTLAR

9.10.11.12.SINIF OGRETICI METINLER KONU ANLATIMI, OGRETICI METINLER KONU ANLATIMI, ÖĞRETİCİ METİNLER KONU ANLATIMI TÜM NOTLAR, ÖĞRETİCİ METİN TÜRLERİ, ÖĞRETİCİ METİNLER, 
(9.SINIFLAR İÇİN IV. ÜNİTE)

 ÖĞRETİCİ METİNLER

NOT: EĞER GENİŞ İÇERİK İSTİYORSANIZ BAŞLIKLAR ALTINDAKİ LİNKLERE TIKLAYINIZ. BURADA GENEL KISA BİLGİLER YER ALMAKTA..

• KONU İLE İLGİLİ TEST 1 İÇİN TIKLA
• KONU İLE İLGİLİ TEST 2 İÇİN TIKLA

Öğretici metin nedir ? Tanım: Bilgi ve haber vermek, ikna etmek, kanıları değiştirmek, uyarmak, düşündürmek, yönlendirmek, tanıtmak gibi amaçlarla yazılan metinlere denir.

Özellikleri:

* Bu metinler ele aldığı konuya göre deneme, makale, fıkra gibi farklı isimler alır.

* Hepsi düzyazı şeklindedir ancak konuyu ele alış şekilleri farklıdır.

* Bu tür metinlerde okuyucuya verilmek istenen mesaj genellikle doğrudan aktarılır. Bu mesaja ana düşünce denir.

* Öğretici metinlerde amaç bilgi vermek, öğretmek… olduğu için daha çok günlük dil kullanılır.

* Sanatsal anlatıma, mecaz anlamlı kelimelere fazla yer verilmez.

  GAZETE ÇEVRESİNDE GELİŞEN METİNLER

Makale:

Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir tezi savunmak, desteklemek için yazılan yazılara makale denir.

*Anlatım yalın ve yoğundur, nesnel bir nitelik taşır.

*Öne sürülen düşünce ve tez kanıtlanır.

* Gazete ve dergilerde yayımlanır.
GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Deneme:

Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini, kesin kurallara varmadan, kanıtlamaya kalkmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüdür.

* Yazar, kendisiyle konuşuyormuş gibi bir hava sezdirir.

* Samimi bir dil kullanılır.

* Yazar, öne sürdüğü görüşleri ispatlamak zorunda değildir.

* Yazarın kesin bir sonuca varma zorunluluğu yoktur.

Yazar anlatımda ve konu seçiminde özgürdür.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Fıkra:

Yazarın, gündelik olayları, özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılardır.

*Gazete yazısıdır.

*Yazar düşüncelerini kanıtlama yoluna gitmez.

*Dil tabiidir. Günlük deyimlere, yer yer nükteli sözlere yer verilir.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Sohbet (Söyleşi) :

Yazarın, gündelik olaylarla ilgili düşüncelerini, okuyucu ile karşı karşıya oturup konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılara sohbet denir.

*Herkesi ilgilendiren konular seçilir.

*Yazar, sorulu-cevaplı cümlelerle karşısındakiyle konuşuyormuş hissi verir.

*İçtenlik, samimilik, doğallık sohbetin özelliklerindendir.
GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Eleştiri:

Sanat, edebiyat, düşünce eserlerini hem öz hem yapı yönün-den açıklayan, başarılı ve başarısız ya da değerli ve değersiz yönlerini gösteren, bunları örneklerle somutlaştırıp belirten yazı türüdür.

*Eleştiri objektif olmalıdır.

*Eleştiride amaç okura ve yazara yol göstermektir.

*Eleştirmenin kişisel duygularını kattığı eleştirilere öznel eleştiri, kişisel duygularını katmadığı, objektif olduğu eleştirilere de nesnel eleştiri denir.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Röportaj:

Yazarın okuyucularına bir konuyu inandırmak için kişi, eşya, eser ya da bir yerle ilgili olarak yaptığı incelemeleri, fotoğraflarla süsleyerek, kendi görüşlerini de katarak yazdığı gazete ve dergi yazılarına röportaj denir.

* Röportaj, bir çeşit haberdir. Fakat röportajda bilgiden başka, yazarın izlenimleri, düşünceleri, görüşleri de yer alır.

* Röportajı hazırlayan kişi, konuyu iyice öğrenmeli, yerinde ve gerekli incelemeleri yapmalı, gerekli belgeleri toplamalıdır.

* Röportaj türü, gazeteciliğin gelişmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, röportaj, özellikle gazetecilerin uyguladığı bir türdür.
GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

 

MÜLAKAT
Bir gazetecinin, toplumdaki önemli kişileri ziyaret etmesi, bu ziyaret sırasında o kişilere genellikle gündemde olan önemli bir konuyla ilgili sorular sorması ve bu sorulara aldığı cevapları gazetesinde yazması sonucu oluşan yazılara mülakat adı verilir. Mülakat, görüşmeyle veya görüşme sonucu ortaya çıkan yazılardır.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Haber Yazıları
Günlük gazetelerde, belli aralıklarla yayımlanan dergilerde, meslek kuruluşlarının belirli aralıklarla yayımladığı bül­tenlerde, radyo ve televizyonlarda belli zaman aralıklarıyla sunulan bültenlerde halka duyurulmak üzere yayımla­nan yazılara "haber" denir. Yayın organlarının en büyük desteği haberdir. Bir haberin değeri okuyucu sayısıyla be­lirlenir. Bu nedenle her olay haber olmayabilir. Belli sayının üzerindeki okuyucu kitlesini ilgilendirecek olaylar ha­ber sayılır.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

KİŞİSEL HAYATI KONU ALAN METİNLER

Hatıra (Anı):

Bir yazarın kendisini yaşadığı ya da tanık olduğu olayları, sanat değeri taşıyan bir üslupla anlattığı yazılardır.

* Geçmişteki olay üzerine yazılır.

* Yazar, olayları kendi bakış açısından anlatır.

* Anılar, yaşandığı dönem hakkında bilgi verir.

* Anı yazarken önce konu tespit edilmeli; sonra ya günü gününe tutulan notlar ya da hafızada saklanan olaylar zinciri, plâna göre düzenlenmelidir.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Günlük (Günce):

Yaşanan olayların, izlenimlerin, tarih atılarak, günü gününe yazılması ile oluşan türe günlük denir.

*Kısa yazılardır.

*Olayı yaşayan kişi tarafından yazılır.

*Yazarın hayatından izler taşır.

*İçten ve sevecendir.

*Divan edebiyatında Ruzname denir.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Gezi Yazısı:

Yazarın yurt içinde ve yurt dışında gezip gördüğü yerlerin ilgi çekici özelliklerini anlattığı yazı türüdür.

* Gezi yazısında yazar daima, gezdiği yerleri anlatmalı, uydurma, yanlış bilgiler vermemelidir.

*Yazar gördüklerini, okuyucusunun daha iyi algılaması için, karşılaştırma yapar. Okur sanki o yerleri sanatçıyla gezer gibi olur.

* Eskiden gezi yazılarına seyahatname, seyahat yazıları denirdi.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Biyografi (Yaşam öyküsü):

Edebiyat, sanat, siyaset, ticaret vb. alanlarda haklı bir üne kavuşmuş, tanınmış insanların hayatlarını, eserlerini, başarılarını okuyucuya duyurmak amacıyla yalın bir dille, tarafsız bir görüşle yazılan inceleme yazılarına  (biyografi) denir.

*Kişiyi tüm yönleriyle tanıtır.

*Açık, sade bir dil kullanılır.

*Divan edebiyatında şairleri anlatan bu eserlere, "Tezkire" denirdi.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Otobiyografi (Özyaşam öyküsü):

Kişinin kendi hayatını anlattığı yazıya otobiyografi denir.

* Çoğu zaman bunlarda, sanatçı kendisiyle beraber aile büyüklerinden, çevreden, aile içi durumlardan da söz eder.

GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA

Mektup:

Bir düşünce veya duygunun birilerine iletilmesi amacıyla yazılan özel yazılara mektup denir.

*Mektupta kullanılacak anlatım, bunu okuyacak kişinin kültür düzeyine göre ayarlanır.

*Edebiyatımızda mektup türü, Tanzimat Edebiyatı döneminde gelişmeye başlar.

* Mektuplar, dört grupta sınıflanmaktadır:

(1) Özel Mektuplar                   

(2) Edebî Mektuplar                        

(3) Resmî ve İş Mektupları
GENİŞ İÇERİK İÇİN TIKLA