1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.
“p, ç, t, k” sesleriyle biten kelimeler ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında “p, ç, t, k” ünsüzleri b, c, d, g, ğ’ye dönüşür. Bu ses olayına ünsüz yumuşaması denir.
“ç, f, h, k, p, s, ş, t” ünsüzleri ile biten kelimeler “c, d, g” ünsüzleri ile başlayan bir ek aldıklarında “c, d, g” ünsüzleri ç, t, k’ye dönüşür. Bu ses olayına ünsüz benzeşmesi denir.
“Alın” kelimesine ünlü ile başlayan bir ek getirdiğimizde ikinci hecedeki vurgusuz ünlü düşer. Bu ses olayına ünlü düşmesi ya da hece düşmesi denir.
“Biricik, azıcık” kelimelerinde ünlü türemesi; “hissetmek, hallolmak” kelimelerinde ünsüz türemesi vardır.
2. Aşağıda verilen cümleleri doğruyanlış durumlarına göre işaretleyiniz.
“a” ve “e” ünlüleri ile biten bir kelimeye şimdiki zaman eki “yor” geldiğinde “a” ünlüsü “ı” veya “u”; “e” ünlüsü ise “i” veya “ü”ye dönüşür. Doğru (X) Yanlış ( )
Şimdiki zaman eki “yor”, a ve e ünlüsü ile biten kelimelere geldiğinde ve “de, ye” fiillerine, “e, en, ecek, erek” ekleri geldiğinde fiil kökündeki “e” ünlüsü darlaşır. Bu olayların dışında kalan bütün darlaşmalar yazım yanlışı olarak kabul edilir. Doğru (X) Yanlış ( )
“n” kaynaştırma ünsüzü, iyelik eki ile hâl eki arasında (bahçesine), işaret zamirlerine ek geldiğinde (bundan) ve ünlü ile biten bir kelimeye tamlayan (ilgi) eki geldiğinde (pencerenin camı) kullanılır. Doğru (X) Yanlış ( )
Ünlü ile biten bir kelimeye üçüncü tekil kişi iyelik eki geldiğinde arada “y” kaynaştırma ünsüzü kullanılır. Doğru (X) Yanlış ( )
Ünlü ile biten rakamlara ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde arada “s” kaynaştırma ünsüzü kullanılır. Doğru (X) Yanlış ( )
3. Ellerin var güller gibi küçücük Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe Alnımda ter ve kuvvetsin işimde Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) nm değişmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü (hece) düşmesi D) Ünsüz yumuşaması (değişimi) E) Ünsüz düşmesi
DİĞER SAYFALARIN TÜM CEVAPLARI İÇİN TIKLAYINIZ.
“p, ç, t, k” sesleriyle biten kelimeler ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında “p, ç, t, k” ünsüzleri b, c, d, g, ğ’ye dönüşür. Bu ses olayına ünsüz yumuşaması denir.
“ç, f, h, k, p, s, ş, t” ünsüzleri ile biten kelimeler “c, d, g” ünsüzleri ile başlayan bir ek aldıklarında “c, d, g” ünsüzleri ç, t, k’ye dönüşür. Bu ses olayına ünsüz benzeşmesi denir.
“Alın” kelimesine ünlü ile başlayan bir ek getirdiğimizde ikinci hecedeki vurgusuz ünlü düşer. Bu ses olayına ünlü düşmesi ya da hece düşmesi denir.
“Biricik, azıcık” kelimelerinde ünlü türemesi; “hissetmek, hallolmak” kelimelerinde ünsüz türemesi vardır.
2. Aşağıda verilen cümleleri doğruyanlış durumlarına göre işaretleyiniz.
“a” ve “e” ünlüleri ile biten bir kelimeye şimdiki zaman eki “yor” geldiğinde “a” ünlüsü “ı” veya “u”; “e” ünlüsü ise “i” veya “ü”ye dönüşür. Doğru (X) Yanlış ( )
Şimdiki zaman eki “yor”, a ve e ünlüsü ile biten kelimelere geldiğinde ve “de, ye” fiillerine, “e, en, ecek, erek” ekleri geldiğinde fiil kökündeki “e” ünlüsü darlaşır. Bu olayların dışında kalan bütün darlaşmalar yazım yanlışı olarak kabul edilir. Doğru (X) Yanlış ( )
“n” kaynaştırma ünsüzü, iyelik eki ile hâl eki arasında (bahçesine), işaret zamirlerine ek geldiğinde (bundan) ve ünlü ile biten bir kelimeye tamlayan (ilgi) eki geldiğinde (pencerenin camı) kullanılır. Doğru (X) Yanlış ( )
Ünlü ile biten bir kelimeye üçüncü tekil kişi iyelik eki geldiğinde arada “y” kaynaştırma ünsüzü kullanılır. Doğru (X) Yanlış ( )
Ünlü ile biten rakamlara ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde arada “s” kaynaştırma ünsüzü kullanılır. Doğru (X) Yanlış ( )
3. Ellerin var güller gibi küçücük Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe Alnımda ter ve kuvvetsin işimde Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) nm değişmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü (hece) düşmesi D) Ünsüz yumuşaması (değişimi) E) Ünsüz düşmesi
