EVLİYA ÇELEBİ SEYAHATNAME ADLI ESERİ HAKKINDA BİLGİ, EVLİYA ÇELEBİ EDEBI YONU, EVLİYA ÇELEBİ HAKKINDA BİLGİ, ŞAİR VE YAZAR, EVLİYA ÇELEBİ KİMDİR SEYAHATNAME, EVLİYA ÇELEBİ HAKKINDA BİLGİ...SEYAHATNAME ADLI ESERİ HAKKINDA BİLGİ
EVLİYA ÇELEBİ (1611 -1682)
♦ 17. yüzyılda düz yazı alanında en önemli sanatçılardandır.
♦ Gezi türünde edebiyatımızın en büyük yazarıdır.
♦ Aslen Kütahyalı bir aileden gelen saray kuyumcusu Derviş Zılli Mehmet Ağa’nın oğlu olup İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Medrese öğreniminden sonra Enderun’da eğitim görmüştür.
♦ On ciltlik Seyahatname isimli eserinde İstanbul’dan başlayarak Anadolu, Rumeli, Suriye, Kafkasya, İran, Avusturya, Mısır, Balkanlar, Rusya… gibi ülkelere yaptığı gezilerini anlatır.
♦ Arı bir dille ve ilgi çekici bir üslupla yazdığı eserinde yalnızca gördüklerini ve yaşadıklarını yazmamış, gezdiği devletlerle ilgili tarih coğrafya, folklor, din ve inanış biçimlerini de yazmıştır.
♦ Gezdiği, gördüğü mekanlarla ilgili düşüncelerini sergilerken, başlı başına birer araştırma konusu olabilecek bilgiler, belgeler ortaya koyar. Bunlar arasında öyküler, türküler, halk şiirleri, söylenceler, masal, mani, ağız ayrılıkları, halk oyunları, giyim kuşam, düğün dernek, eğlence, inançlar, karşılıklı insan ilişkileri, komşuluk bağlantıları, toplumsal davranışlar, sanat ve zanaat varlıkları önemli bir yer tutar.
♦ Kimi zaman mübalağaya ve esprilere başvurması , insanları ve olayları masallaştırması, halk içinde yaşayan efsanelere yer vermesi esere renk katmaktadır.
♦ Başvurduğu hikâye tekniği (bugünkü anlayışla röportaj tekniği) ilgi çekicidir.
♦ Gezi türünde edebiyatımızın en büyük yazarıdır.
♦ Aslen Kütahyalı bir aileden gelen saray kuyumcusu Derviş Zılli Mehmet Ağa’nın oğlu olup İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Medrese öğreniminden sonra Enderun’da eğitim görmüştür.
♦ On ciltlik Seyahatname isimli eserinde İstanbul’dan başlayarak Anadolu, Rumeli, Suriye, Kafkasya, İran, Avusturya, Mısır, Balkanlar, Rusya… gibi ülkelere yaptığı gezilerini anlatır.
♦ Arı bir dille ve ilgi çekici bir üslupla yazdığı eserinde yalnızca gördüklerini ve yaşadıklarını yazmamış, gezdiği devletlerle ilgili tarih coğrafya, folklor, din ve inanış biçimlerini de yazmıştır.
♦ Gezdiği, gördüğü mekanlarla ilgili düşüncelerini sergilerken, başlı başına birer araştırma konusu olabilecek bilgiler, belgeler ortaya koyar. Bunlar arasında öyküler, türküler, halk şiirleri, söylenceler, masal, mani, ağız ayrılıkları, halk oyunları, giyim kuşam, düğün dernek, eğlence, inançlar, karşılıklı insan ilişkileri, komşuluk bağlantıları, toplumsal davranışlar, sanat ve zanaat varlıkları önemli bir yer tutar.
♦ Kimi zaman mübalağaya ve esprilere başvurması , insanları ve olayları masallaştırması, halk içinde yaşayan efsanelere yer vermesi esere renk katmaktadır.
♦ Başvurduğu hikâye tekniği (bugünkü anlayışla röportaj tekniği) ilgi çekicidir.
Evliya Çelebi son derece dikkatli bir seyyahtır. O, gezdiği yerlerin tarihini, coğrafyasını, iklim ve tabiatını, sanat eserlerini, insanlarını, insanlarının giyiniş, yaşayış, dil ve dinlerini, silahlarını, âdetlerini, tanınmış hususiyetlerini, yerleşme şekillerini, kısaca şahsi ve günlük hayattan, cemaat hayatına, manevi hayata kadar bütün unsurları eserine almıştır. Bu durum Seyahatname’nin dünyada eşine rastlanmayan bir zenginlikle önemli bir kaynak olmasını sağlamıştır. Düşünceye ve daha çok göze hitap eden güçlü tasvirler, sıcak bir mizah, mübalağa ve secilerle süslü üslubu onu farklı kılan unsurlardır.
ESERİ 10 CİLTTİR SIRALAMASI ŞÖYLEDİR
Seyahatine dair bıraktığı 10 ciltlik Seyahatname'nin konuları şu şekildedir.
I. Cilt: İstanbul ve civarı Eserin birinci cildinde İstanbul'un târihi, kuşatmaları ve fethi, İstanbul'daki mübârek makamlar, câmiler, Sultan Süleyman Kânunnâmesi, Anadolu ve Rumeli'nin mülkî taksimâtı, çeşitli kimselerin yaptırdığı câmi, medrese, mescit, türbe, tekke, imaret, hastane, konak, kervansaray, sebilhane, hamamlar... Fatih Sultan Mehmed zamânından îtibâren yetişen vezirler, âlimler, nişancılar, İstanbul esnâfı ve sanatkârları yer almaktadır.
II. Cilt: Nisan 1640'ta yaptığı Buca, Batum, Trabzon, Kafkasya, Girit seferi, 1645'te Erzurum, Azerbaycan ve Gürcistan. Osmanlı Devletinin kuruluşu, İstanbul'un fethinden önceki Osmanlı sultanları, Bursa'nın âlimleri, vezirleri ve şâirleri.
III. Cilt: Şam-Suriye, Filistin-Urmiye, Sivas, El-Cezire, Ermenistan, Rumeli (Bulgaristan ve Dobruca)
IV. Cilt: İstanbul'dan Van'a kadar yol üzerindeki bütün şehir ve kasabalar, Evliyâ Çelebi'nin elçi olarak İran'a gidişi, İran ve Irak hakkında bilgiler
V. Cilt: Van, Basra seyahatinin sonu, Oçakov seyahati, Rakoçzi'ye karşı sefer, Rusya seferi, Anadolu asilerine karşı hareket, Çanakkale yolu ile Bursa'ya avdet, Boğdan'a gidiş, Transilvanya seyahati, Bosna'ya gidiş, Dalmaçya seferi, Sofya'ya avdet.
VI. Cilt: Transilvanya seferi, Arnavutluk'a gidiş, İstanbul'a avdet. Macar seferi, Uyvar'ın muhasarası, müellifin 40.000 Tatarla, Avusturya, Almanya, Flemenk'e ve Baltık Denizine kadar gitmesi. Uyvar'ın zaptı, Belgrad'a avdet. Hersek'e gönderilmesi, Raguza seyahati, Karadağ seferi, Kanija seferi ve Kanizsa-Hırvat memleketi.
VII. Cilt: Avusturya, Kırım, Dağıstan, Deşt-i Kıpçak, Esterhan.
VIII. Cilt: Kırım, Girit, Selanik, Rumeli.
IX. Cilt: Garbi Anadolu, Suriye, Mekke ve Medine seyahati.
X. Cilt: Mısır.
ESERİ 10 CİLTTİR SIRALAMASI ŞÖYLEDİR
Seyahatine dair bıraktığı 10 ciltlik Seyahatname'nin konuları şu şekildedir.
I. Cilt: İstanbul ve civarı Eserin birinci cildinde İstanbul'un târihi, kuşatmaları ve fethi, İstanbul'daki mübârek makamlar, câmiler, Sultan Süleyman Kânunnâmesi, Anadolu ve Rumeli'nin mülkî taksimâtı, çeşitli kimselerin yaptırdığı câmi, medrese, mescit, türbe, tekke, imaret, hastane, konak, kervansaray, sebilhane, hamamlar... Fatih Sultan Mehmed zamânından îtibâren yetişen vezirler, âlimler, nişancılar, İstanbul esnâfı ve sanatkârları yer almaktadır.
II. Cilt: Nisan 1640'ta yaptığı Buca, Batum, Trabzon, Kafkasya, Girit seferi, 1645'te Erzurum, Azerbaycan ve Gürcistan. Osmanlı Devletinin kuruluşu, İstanbul'un fethinden önceki Osmanlı sultanları, Bursa'nın âlimleri, vezirleri ve şâirleri.
III. Cilt: Şam-Suriye, Filistin-Urmiye, Sivas, El-Cezire, Ermenistan, Rumeli (Bulgaristan ve Dobruca)
IV. Cilt: İstanbul'dan Van'a kadar yol üzerindeki bütün şehir ve kasabalar, Evliyâ Çelebi'nin elçi olarak İran'a gidişi, İran ve Irak hakkında bilgiler
V. Cilt: Van, Basra seyahatinin sonu, Oçakov seyahati, Rakoçzi'ye karşı sefer, Rusya seferi, Anadolu asilerine karşı hareket, Çanakkale yolu ile Bursa'ya avdet, Boğdan'a gidiş, Transilvanya seyahati, Bosna'ya gidiş, Dalmaçya seferi, Sofya'ya avdet.
VI. Cilt: Transilvanya seferi, Arnavutluk'a gidiş, İstanbul'a avdet. Macar seferi, Uyvar'ın muhasarası, müellifin 40.000 Tatarla, Avusturya, Almanya, Flemenk'e ve Baltık Denizine kadar gitmesi. Uyvar'ın zaptı, Belgrad'a avdet. Hersek'e gönderilmesi, Raguza seyahati, Karadağ seferi, Kanija seferi ve Kanizsa-Hırvat memleketi.
VII. Cilt: Avusturya, Kırım, Dağıstan, Deşt-i Kıpçak, Esterhan.
VIII. Cilt: Kırım, Girit, Selanik, Rumeli.
IX. Cilt: Garbi Anadolu, Suriye, Mekke ve Medine seyahati.
X. Cilt: Mısır.