Tiyatro türünün ortaya çıkmasında sözlü ve yazılı kültürün, toplumsal değişim ve etkileşimlerin rolü

Tiyatro türünün ortaya çıkmasında sözlü ve yazılı kültürün, toplumsal değişim ve etkileşimlerin
rolü


Tiyatro türünün ortaya çıkmasında sözlü ve yazılı kültürün, toplumsal değişim ve etkileşimlerin  rolünü belirleyiniz.

Tiyatronun Tarihçesi

ilk tiyatronun nerede, nasıl ve ne zaman başladığı bilinme­mektedir, Ancak ilkel insanların av dönüşü avladıkları avın çevre­sinde sevinç gösterileri yaparken çıkardıkları seslerle dans etme­lerinden ortaya çıktığı sanılmaktaaır. Zaman geçtikçe toplu ya­şamaya başlayan insanlar belirli zamanlarda toplanmaya başla­dılar, Bu toplantılarda içlerinden biri yüksek bir yere çıkarak tak­litler yapar, şarkılar söyler veya halkı güldürecek öyküler anlatır­dı, Bu tür oyunlar zamanla şenliklere, panayırlara dönüştü, Daha sonraları tiyatroda rol alan insan sayısı ikiye, üçe çıktı, Toplumun ilgisini çekecek, toplumu eğitecek konular bulundu ve oyunlar bir sanat özelliği kazandı. Böylece tiyatro bir meslek hâline geldi.

Bizde tiyatro; çok eskilere dayanan orta oyunu ve onun göl­ge oyunu şekliyle başlamıştır. Gölge oyunu arkadan ışıklandırılan beyaz perde üzerine, belli tiplerdeki kuklaların hareket ettirilip ko­nuşturulması ile yansıtılan Karagöz – Hacivat oyunlarıdır.

Köylerimizde hâlâ eski geleneklerimizden kalma alışkanlıklar­la “oyun çıkartma” denilen ve tiyatroya benzer eğlenceler dü­zenlenmektedir.

Tiyatro oyunculuğu yapmak için özel bir eğitim almak gere­kir. Tiyatro öğretimi, konservatuvar denilen okullarda yapılır.

Tiyatro, insan yaşamını bütün özellikleriyle yansıtan bir göste­ri sanatıdır. Tiyatro yaşamın aynasıdır. Seyirciler gösteriyi izlerken kendi yaşamlarından da kesitler izler ve bundan ders alırlar.

1948 yılında kurulan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü, 1961 yılında aldığı bir kararla 27 Mart gününü Dünya Tiyatrolar Günü olarak kabul etti. Her yıl enstitüye üye ülkeler, 27 Mart gününü Tiyatro Günü olarak kutlarlar. 27 Mart günü, her ülkenin sanat ve tiyatro adamlarının hazırladığı bir bildiri sahnelerde okunur. O gün tiyat­rolar halka parasız gösteriler düzenler. Halkın tiyatroyu sevmesi ve tiyatroya ilgi duyması için çalışırlar.

FARKLI KAYNAK

Tiyatro sözcüğü, Yunanca ’da theatron yani “seyirlik yeri” anlamına gelen sözcükten türemiştir. Türkçeye ise İtalyancadaki teatro kelimesinden geçmiştir. Tiyatro ilk yapıldığı dönemlerde dinsel törenlerden ortaya çıkmış, zaman içerisinde gelişerek sanatlaşmıştır. Tiyatronun erken dönemini oluşturan eserleri, sosyal itibarı etkilemekteydi. Dinsel törenlerle tiyatronun bağdaştırıldığı bu dönemde en iyi oyunu sergileyenin itibarı yükselirdi. Aristoteles’in üç birlik ilkesine bu dönemde bağlı kalınmıştır.

Tiyatronun orta döneminde dinsel işlevi önemini kaybetmeye başlamıştır. Daha çok popüler bir eğlence türü olarak algılanmaya başlamıştır. Bu dönemin ön tasarısı Shakespeare tarafından bulunmuştur ve Aristoteles’in üç birlik ilkesinden vazgeçilmeye başlanmıştır.
Türk tiyatrosu ise ilk olarak Orta Asya’da görülmeye başladı. Tören ve taklit gösterileriyle başlamış olan tiyatro, İstanbul’un Fethi’nden sonra hızla gelişmeye başladı. Türk tiyatrosunda en ünlü Karagöz ve Hacivat tiplemesi olarak bilinmektedir. Cumhuriyet dönemi sonrasında ise Çağdaş Türk Tiyatrosu büyük bir gelişim kaydetmeye başladı.