..........sponsorlu bağlantılar.........
.........sponsorlu bağlantılar.......
Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri
- Türk dünyası edebiyatı, ortak duygu ve düşünce dünyasının yanı sıra zengin bir kültür birikimine sahiptir.
- Türk dili geniş bir coğrafyada asırlardır kullanılan, oldukça nitelikli edebî eserlerle taçlandırılan bir dildir.
- Türkiye dışında Azerbaycan, Irak, Bulgaristan, Batı Trakya, Kazakistan, Türkistan, Kıbrıs, Özbekistan gibi birçok ülkede edebî eserler verilmiştir ve verilmeye devam etmektedir.
- Türkiye dışında gelişen bu edebiyata Türk dünyası edebiyatı denmektedir.
- Birçok baskıya ve olumsuz koşula rağmen zengin bir kültür mirasına sahip Türk toplulukları, edebiyatlarını korumaya ve geliştirmeye çalışmışlardır.
- Türkiye dışındaki coğrafyalarda yaşayan Türkler, ana dili bilinci ile Türkçe eserler vermiştir.
- Türk dilinin konuşulduğu ülkelerde, bölgelerde yaşayan Türk şairler; halkın sorunlarını, beklentilerini şiirleri aracılığıyla dile getirmiştir.
- Bu bölgelerde Türkçenin çeşitli lehçe ve şivelerinde eserler verilmiştir.
- Türkiye dışındaki çağdaş Türk şiirinde genellikle özgürlük ve ulusal bilinç temaları işlenmiştir.
Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Edebiyatı
- Azerbaycan Türk Edebiyatı: Bahtiyar Vahapzade, Hüseyin Şehriyar, Celil Mehmet Kulizade
- Bulgaristan Türkleri Edebiyatı: Recep Küpçü
- Kazak Türkleri Edebiyatı: Mağcan Cumabayulı
- Kazan Türkleri Edebiyatı: Ayaz İshaki
- Kıbrıs Türk Edebiyatı: Osman Türkay, Özker Yaşın
- Batı Trakya Türkleri Edebiyatı: Mehmet Hilmi, Abdurahim Dede
- Kırgızistan Türk Edebiyatı: Cengiz Aytmatov
- Kırım Türkleri Edebiyatı: İsmail Gaspıralı, Cengiz Dağcı
- Özbekistan Türk Edebiyatı: Abdülhamit Süleymanoğlu Çolpan, Aybek
- Türkmenistan Türk Edebiyatı: Ata Atacanoğlu
- Doğu Türkistan-Uygur Türkleri Edebiyatı: Ziya Samedi
- Yugoslavya Türkleri Edebiyatı: Nimetullah Hafız
- Irak Türkleri Edebiyatı: Ata Terzibaşı
TÜRK DÜNYASINDAN ÖNEMLİ SANATÇILAR
ŞEHRİYAR (1904 – 1988)
- Türk dünyası şairlerindendir. Asıl adı Muhammed Hüseyin Behcet’tir.
- Azerbaycan Türklerindendir.
- Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
- Güney Azerbaycan’da yaşamıştır.
- Şiirlerinde Azerbaycan Türkçesini kullanmıştır.
- Sade ve akıcı bir dili vardır.
- Farsça şiirleri İran Edebiyatı’nda da önem taşır.
- Şehriyar, İran’da Farsça şiirleriyle tanınmış bir şairdi ancak Azer Türkçesi ile yazdığı Heyder Baba’ya Selâm şiiri, onun bütün Türk dünyasında tanınmasını sağladı.
- Bazı şiirleri bestelenerek şarkı ve türkü formunda okundu.
- Onun şiirlerinde millî, manevi ve kültürel değerler, sanatçı duyarlılığıyla özümsenmiş biçimde yer aldı.
Eserleri:
- Şiir: Heyder Baba’ya Selam, Türkçe Şiirlerinden Seçmeler, Divan (Farsça Şiirleri)
BAHTİYAR VAHAPZADE (1925 – 2009)
- Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
- Edebiyat profesörüdür.
- Şiirlerinde özellikle yurt ve dil sevgisini
işlemiştir.
- Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır.
- Türk dünyasında tanınan ve çok okunan bir şair olan Bahtiyar Vahapzade,
- şiirlerinde özellikle millî ve manevi değerleri işledi. Vatan ve ana
- dil temaları etrafında Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesini yansıttı.
- İlhamını halkın irfanından aldı. Duygulara hitap ederken kimi zaman
- lirik, kimi zaman epik bir söyleyişe yöneldi. Pek çok ödül aldı, “Azerbaycan
- Halk Şairi” unvanına layık görüldü. Eserlerinden bazıları farklı dillere
- çevrildi
- “Menim Anam” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.
Eserleri:
- Şiir: Menim Dostlarım, Çınar, Kökler ve
Budaklar, Gün Var Bin Aya Değer, İnsan ve Zaman
OSMAN TÜRKAY (1927 – 2001)
- Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
- Gazetecidir; şiirleri dışında deneme ve incelemeleri de vardır.
- Nobel’e aday gösterilmiş, uluslararası birçok ödül almıştır.
Eserleri:
- Şiir: Yedi Telli, Uyurgezer, Beethoven’den Aydınlığa Uyanmak, Kıyamet Günü Gözlemcileri, Evrenin Düşünde Gezgin
ÖZKER VAŞIN (1932 – )
- Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
- Öykü, tiyatro ve romanları da vardır.
Eserleri:
- Şiir: Kıbrıs’tan Atatürk’e, Mehmetçik Kıbrıs’ta, Atatürk’e Saygı Duruşu
İSMAİL GASPIRALI (1851 – 1914)
- Kırım Türk edebiyatı yazarıdır.
- Gazeteci ve fikir adamı kimliğiyle tanınmıştır.
- Rusya’daki ve tüm dünyadaki Türklerin birliğini
savunmuştur.
- Fikirleriyle Milli Edebiyatçılar üzerinde etkili
olmuştur.
- Son yıllarını Türkiye’de geçirmiştir.
Eserleri:
- Rusya Müslümanları, Avrupa
Medeniyetine Bakış, Atlaslı Cihanname
CENGİZ DAĞCI (1920 – )
- Kırım Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının
büyük romancısıdır.
- İkinci Dünya Savaşı’nın ardından İngiltere’ye
yerleşmiştir.
- Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
- Sovyet egemenliği altındaki Kırım halkının zorlu
yaşamlarını, kendi gözlemlerinden yola çıkarak anlatmıştır.
Eserleri:
- Roman: Korkunç Yıllar, O Topraklar Bizimdi,
Onlar da İnsandı, Dönüş, Ölüm ve Korku Günleri, Genç Temuçin, Badem
Dalına Asılı Bebekler, Üşüyen Sokak, Yurdunu Kaybeden Adam, Yoldaşlar
- Anı: Anneme Mektuplar
AYAZ İSHAKİ (1878 – 1954)
- Kazan Türk edebiyatının yazar ve düşünce
adamıdır.
- Roman, hikâye ve tiyatroları vardır.
- 1917 Ekim Devrimi’nden sonra ülkesini terk
etmiştir.
- Türkiye’de ölmüştür.
Eserleri:
- Öykü: Zindan, Familye Saadeti, Ulug Beyrem
- Roman: Üyge Taba, Ulug Muhammed, Tatarın
Kızı
ABDÜLHAMİT SÜLEYMANOĞLU ÇOLPAN (1897-1938)
- Özbek Türk edebiyatı şairlerindendir.
- Şiirlerinde bağımsızlığı, kadın haklarını konu
edinmiştir.
- Tevfik Fikret, Mehmet Akif gibi toplumcu
şairlerimizi okumuş ve onlardan etkilenmiştir.
Eserleri:
- Şiir: Uyanış, Tan Sırları, Koşuklarım…
ATA ATACANOGLU (1922 -1989)
- Türkmen edebiyatı şairidir.
- Heceyle veya serbest lirik şiirler yazmıştır.
Eserleri:
- Şiir: Guşgı Galası, Sallancağım Sehra
Benim, Çakmak, Men Size Baryan…
CENGİZ AYTMATOV (1928 – 2008)
- Kırgız Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının
tanınmış romancısıdır.
- Doğa, aşk ve vatan sevgisi başlıca konularıdır.
- Anlatımında Manas destanı gibi Kırgız destanlarının
ve efsanelerin etkisi vardır.
- “Selvi Boylum” adlı öyküsü oldukça sevilmektedir.
Eserleri:
- Roman: Cemile, Kopar Zincirlerini Gülsarı,
Toprak Ana, Yüz Yüze, Gün Uzar Yüzyıl Olur (Gün Olur Asra Bedel), Beyaz
Gemi
- Oyunları: Yıldırım Sesli Manasçı, Kızıl Elma,
Cengiz Hana Küsen Bulut, Dişi Kurdun Rüyaları, Sultan Murat…
ZİYA SAMEDİ (1914 – 2000)
- Doğu Türkistan edebiyatı yazarıdır.
- Tiyatro, roman ve öyküleri vardır.
Eserleri:
- Roman: Yılların Sırrı, Gani Batur –
Mayimhan, Ahmet Efendi
- Öykü: Bir Tane Sigara, Kaysılar
Olgunlaştığında, Dertlinin İnleyişi…
.........sponsorlu bağlantılar.......
..........sponsorlu bağlantılar........
0 YORUM "Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri"