Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri

27 Ekim 2018 Cumartesi

..........sponsorlu bağlantılar......... .........sponsorlu bağlantılar.......

.........sponsorlu bağlantılar....... .........sponsorlu bağlantılar.......

Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri

• Türk dünyası edebiyatı, ortak duygu ve düşünce dünyasının yanı sıra zengin bir kültür birikimine sahiptir.
• 
  
• Türk dili geniş bir coğrafyada asırlardır kullanılan, oldukça nitelikli edebî eserlerle taçlandırılan  bir dildir.
•  
• Türkiye dışında Azerbaycan, Irak, Bulgaristan, Batı Trakya, Kazakistan, Türkistan, Kıbrıs, Özbekistan gibi birçok ülkede edebî eserler verilmiştir ve verilmeye devam etmektedir.
• 
  
• Türkiye dışında gelişen bu edebiyata Türk dünyası edebiyatı denmektedir.
• 
  
• Birçok baskıya ve olumsuz koşula rağmen zengin bir kültür mirasına sahip Türk toplulukları, edebiyatlarını korumaya ve geliştirmeye çalışmışlardır. 
• 
  
• Türkiye dışındaki coğrafyalarda yaşayan Türkler, ana dili bilinci ile Türkçe eserler vermiştir.
• 
  
• Türk dilinin konuşulduğu ülkelerde, bölgelerde yaşayan Türk şairler; halkın sorunlarını, beklentilerini şiirleri aracılığıyla dile getirmiştir. 
• 
  
• Bu bölgelerde Türkçenin çeşitli lehçe ve şivelerinde eserler verilmiştir.
• 
  
• Türkiye dışındaki çağdaş Türk şiirinde genellikle özgürlük ve ulusal bilinç temaları işlenmiştir.

Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Edebiyatı

• Azerbaycan Türk Edebiyatı: Bahtiyar Vahapzade, Hüse­yin Şehriyar, Celil Mehmet Kulizade
• Bulgaristan Türkleri Edebiyatı: Recep Küpçü
• Kazak Türkleri Edebiyatı: Mağcan Cumabayulı
• Kazan Türkleri Edebiyatı: Ayaz İshaki
• Kıbrıs Türk Edebiyatı: Osman Türkay, Özker Yaşın
• Batı Trakya Türkleri Edebiyatı: Mehmet Hilmi, Abdura­him Dede
• Kırgızistan Türk Edebiyatı: Cengiz Aytmatov
• Kırım Türkleri Edebiyatı: İsmail Gaspıralı, Cengiz Dağcı
• Özbekistan Türk Edebiyatı: Abdülhamit Süleymanoğlu Çolpan, Aybek
• Türkmenistan Türk Edebiyatı: Ata Atacanoğlu
• Doğu Türkistan-Uygur Türkleri Edebiyatı: Ziya Samedi
• Yugoslavya Türkleri Edebiyatı: Nimetullah Hafız
• Irak Türkleri Edebiyatı: Ata Terzibaşı

TÜRK DÜNYASINDAN ÖNEMLİ SANATÇILAR

ŞEHRİYAR (1904 – 1988)

• Türk dünyası şairlerindendir. Asıl adı Muhammed Hüseyin Behcet’tir. 
• Azerbaycan Türklerindendir.
• Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
• Güney Azerbaycan’da yaşamıştır.
• Şiirlerinde Azerbaycan Türkçesini kullanmıştır.
• Sade ve akıcı bir dili vardır.
• Farsça şiirleri İran Edebiyatı’nda da önem taşır.
• Şehriyar, İran’da Farsça şiirleriyle tanınmış bir şairdi ancak Azer Türkçesi ile yazdığı Heyder Baba’ya Selâm şiiri, onun bütün Türk dünyasında tanınmasını sağladı. 
• Bazı şiirleri bestelenerek şarkı ve türkü formunda okundu. 
• Onun şiirlerinde millî, manevi ve kültürel değerler, sanatçı duyarlılığıyla özümsenmiş biçimde yer aldı.

Eserleri:

• Şiir: Heyder Baba’ya Selam, Türkçe Şiirlerinden Seçmeler, Divan (Farsça Şiirleri)

BAHTİYAR VAHAPZADE (1925 – 2009)

• Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
• Edebiyat profesörüdür.
• Şiirlerinde özellikle yurt ve dil sevgisini işlemiştir.
• Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır.
• Türk dünyasında tanınan ve çok okunan bir şair olan Bahtiyar Vahapzade,
• şiirlerinde özellikle millî ve manevi değerleri işledi. Vatan ve ana
• dil temaları etrafında Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesini yansıttı.
• İlhamını halkın irfanından aldı. Duygulara hitap ederken kimi zaman
• lirik, kimi zaman epik bir söyleyişe yöneldi. Pek çok ödül aldı, “Azerbaycan
• Halk Şairi” unvanına layık görüldü. Eserlerinden bazıları farklı dillere
• çevrildi
• “Menim Anam” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.

Eserleri:

• Şiir: Menim Dostlarım, Çınar, Kökler ve Budaklar, Gün Var Bin Aya Değer, İnsan ve Zaman

OSMAN TÜRKAY (1927 – 2001)

• Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
• Gazetecidir; şiirleri dışında deneme ve incelemeleri de vardır.
• Nobel’e aday gösterilmiş, uluslararası birçok ödül almıştır.

Eserleri:

• Şiir: Yedi Telli, Uyurgezer, Beethoven’den Aydınlığa Uyan­mak, Kıyamet Günü Gözlemcileri, Evrenin Düşünde Gezgin

ÖZKER VAŞIN (1932 – )

• Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
• Öykü, tiyatro ve romanları da vardır.

Eserleri:

• Şiir: Kıbrıs’tan Atatürk’e, Mehmetçik Kıbrıs’ta, Atatürk’e Saygı Duruşu

İSMAİL GASPIRALI (1851 – 1914)

• Kırım Türk edebiyatı yazarıdır.
• Gazeteci ve fikir adamı kimliğiyle tanınmıştır.
• Rusya’daki ve tüm dünyadaki Türklerin birliğini savunmuştur.
• Fikirleriyle Milli Edebiyatçılar üzerinde etkili olmuştur.
• Son yıllarını Türkiye’de geçirmiştir.

Eserleri:

• Rusya Müslümanları, Avrupa Medeniyetine Bakış, Atlaslı Cihanname

CENGİZ DAĞCI (1920 – )

• Kırım Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının büyük romancısıdır.
• İkinci Dünya Savaşı’nın ardından İngiltere’ye yerleşmiştir.
• Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
• Sovyet egemenliği altındaki Kırım halkının zorlu yaşamla­rını, kendi gözlemlerinden yola çıkarak anlatmıştır.

Eserleri:

• Roman: Korkunç Yıllar, O Topraklar Bizimdi, Onlar da İn­sandı, Dönüş, Ölüm ve Korku Günleri, Genç Temuçin, Ba­dem Dalına Asılı Bebekler, Üşüyen Sokak, Yurdunu Kaybe­den Adam, Yoldaşlar
• Anı: Anneme Mektuplar

AYAZ İSHAKİ (1878 – 1954)

• Kazan Türk edebiyatının yazar ve düşünce adamıdır.
• Roman, hikâye ve tiyatroları vardır.
• 1917 Ekim Devrimi’nden sonra ülkesini terk etmiştir.
• Türkiye’de ölmüştür.

Eserleri:

• Öykü: Zindan, Familye Saadeti, Ulug Beyrem
• Roman: Üyge Taba, Ulug Muhammed, Tatarın Kızı

ABDÜLHAMİT SÜLEYMANOĞLU ÇOLPAN (1897-1938)

• Özbek Türk edebiyatı şairlerindendir.
• Şiirlerinde bağımsızlığı, kadın haklarını konu edinmiştir.
• Tevfik Fikret, Mehmet Akif gibi toplumcu şairlerimizi oku­muş ve onlardan etkilenmiştir.

Eserleri:

• Şiir: Uyanış, Tan Sırları, Koşuklarım…

ATA ATACANOGLU (1922 -1989)

• Türkmen edebiyatı şairidir.
• Heceyle veya serbest lirik şiirler yazmıştır.

Eserleri:

• Şiir: Guşgı Galası, Sallancağım Sehra Benim, Çakmak, Men Size Baryan…

CENGİZ AYTMATOV (1928 – 2008)

• Kırgız Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının tanınmış romancısıdır.
• Doğa, aşk ve vatan sevgisi başlıca konularıdır.
• Anlatımında Manas destanı gibi Kırgız destanlarının ve efsanelerin etkisi vardır.
• “Selvi Boylum” adlı öyküsü oldukça sevilmektedir.

Eserleri:

• Roman: Cemile, Kopar Zincirlerini Gülsarı, Toprak Ana, Yüz Yüze, Gün Uzar Yüzyıl Olur (Gün Olur Asra Bedel), Beyaz Gemi
• Oyunları: Yıldırım Sesli Manasçı, Kızıl Elma, Cengiz Hana Küsen Bulut, Dişi Kurdun Rüyaları, Sultan Murat…

ZİYA SAMEDİ (1914 – 2000)

• Doğu Türkistan edebiyatı yazarıdır.
• Tiyatro, roman ve öyküleri vardır.

Eserleri:

• Roman: Yılların Sırrı, Gani Batur – Mayimhan, Ahmet Efendi
• Öykü: Bir Tane Sigara, Kaysılar Olgunlaştığında, Dertlinin İnleyişi…

.........sponsorlu bağlantılar....... ..........sponsorlu bağlantılar........

PAYLAŞ BİZE DE KATKIN OLSUN :)

Facebook Twitter Google+