Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatında İlk Tiyatro Örnekleri ve Yazarları, Türk Edebiyatında İlk Tiyatro Örnekleri ve Yazarları, İlk Tiyatro Örnekleri ve Yazarları, Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatında İlk Tiyatro Örnekleri ve Yazarları
kaynak cemalaksoy.org
→ Metne dayalı ilk tiyatro eseri Şinasi nin ‘’ Şair Evlenmesi ‘’ adlı komedisidir. Fransa’da bulundukları yıllarda tiyatro sanatının tanıyan ve tiyatronun etki gücünü gören Tanzimat sanatçıları bu türü ülkeye taşımanın gerekliliğine inanmışlardır. Şinasi orta oyunu tiplerinden de yaralanarak ilk yerli tiyatro sayılan Şair Evlenmesi’nin (1860) yazmış; bir töre komedisi olan bu eserinde görmeden evlenmenin (görücü usulü) mahzurlarını anlatmıştır.
→ Tanzimat dönemi edebiyatının en verimli tiyatro yazarından biri Namık Kemal’dir. Vatan ve kahramanlık temalarının güçlü bir dille işlediği ‘’ Vatan Yahut Silistre (1873) ‘’ oyunu , uzun zaman aşılamayacak bir sahne ve seyirci rekoru kırmıştır. Tarihi bir tiyatro olan ‘’ Celaleddin Harzemşah (1875) ‘’ , birer aşk dramı olan ‘’Zavallı Çocuk (1873)’’ , ‘’ Akif Bey (1874) ‘’ , ‘’Gülnihal (1875) ‘’ ve yazarın ölümünden çok sonra yayımlanan ‘’ Kara Bela ‘’ (1910) ‘’ ileNamık Kemal ‘’ in bütün tiyatroları ‘’ onun yazı hayatının birkaç yılı içine sıkışmış eserlerdir. Aşk dramları da dahil olmak üzere bütün tiyatroların ortak özelliği ‘’ vatanseverlik fedakarlık, ahlak ‘’ gibi büyük insani değerlerin aşk duygusu ile çatışması ve üstünlüğüdür. Namık kemal’ in tiyatroları bu yönüyle klasikFransız tiyatrolarını düşündürdüğü gibi, kahramanların aşırı duygusallık ifade eden diyalogları da romantizmden kaynaklanmaktadır.
→ Ahmet Mithat Efendi de yayımlanmış yedi tiyatrosuyla önemli oyun yazarları arasındadır. Başta romanları olmak üzere tiyatrolarında da topluma faydalı olmayı, eğlendirerek öğretmeyi hedef alan Ahmet Mithat ‘’Eyvah (1871) ‘’ adlı oyununda iki kadınla evli olan erkeği psikolojik bölünmesini dramatize ederek çok eşliliği eleştirir. ‘’Açıkbaş (1874) ‘’, alafranga yaşamaya özentili bir ihtiyarın kendisinden çok genç bir kızla evlenmesini eleştiren bir komedidir