SERVET-İ FÜNÛN ŞİİRİNDE KULLANILAN NAZIM ŞEKİLLERİ
v Servet-i Fünun şairleri, Batı’dan yeni nazım biçimleri alarak, eskileri tümüyle bırakmışlardır.
v Bir nazım biçimi, değişik sayıda dizesi olan bentlerden oluşabilir.
v Yeni Türk şiirinde, nazım birimi beyit veya dörtlük değil, dizedir.
v Şiirler,”Sanat, sanat içindir.” Anlayışını yansıtır.
Kullanılan Nazım Biçimleri:
· Divan Edebiyatından Alıp Geliştirdikleri Şekiller ( Serbest Müstezat)
· Batı edebiyatından aldıkları şekiller ( Sone, triyole, terza-rima, balad)
· Kendi Geliştirdikleri Şekiller
Serbest Müstezat
· “Müstezat”ın sözlük anlamı “ziyadeleşmiş,artmış,çoğalmış”demektir.
· Uzun dizelere kısa bir dize eklenerek yazıldığından bu adı almıştır.
· Eklenen bu kısa dizeye “ziyade” denir.
· Fransız sembolistlerin özgürce yazdıkları şiir biçimlerinden etkilenerek oluşturulmuştur.
· Aruzun çeşitli kalıplarıyla yazılır.
· Düşünceler.dizeden dizeye atlayarak devam eder.
· Nazım nesre yaklaşmış olur.
· Bütün güzelliği ön plandadır.
· Dizeler arasında noktalama işaretleri kullanılır.
· Serbest müstezat,serbest nazıma geçişi sağlamıştır.
Sone
· “Kısa şiir,türkü” anlamına gelen sonenin ilk çıkış yeri İtalya’dır.
· Servet-i Fünuncular bu nazım biçimini Fransız edebiyatından almışlardır.
· İki dörtlük,iki üçlük olmak üzere dört bent ve taplam 14 dizeden oluşur.
· İlk dörtlüğü konuya giriştir,üçlüklerde konu işlenir.Son dize ise duygu yönünden şiirin en güçlü dizesidir.
· Batıdan olduğu gibi almamışlar,uyak düzeninde kendilerine gore değişiklikler yapmışlardır.
· 1.tip sone:abab-cdcd-eff-egg
· 2.tip sone:abba-cddc-eff-egg
· 3.tip sone:abab-cdcd-eef-ggf
Terza-rima
· İtalyan edebiyatında ortaya çıkan bir türdür.
· Fransız edebiyatından alınmıştır.
· “Örüşük uyak” da denir
· Üçlüklerle yazılır.Üçlük sayısı sınırlı değildir.
· Tek bir dize ile bitirilir.
· ** Dante’nin “İlahi Komadyası” bu biçimle yazılmıştır.
· Tevfik Fikret “Şehrayin” şiirini bu nazım biçimiyle yazmıştır.
· Kafiye örgüsü: aba-bcb-cdc-ded-(…)-e
Triyola
· On mısralı nazım şeklidir.
· Önce iki mısra,sonra dörder mısralar gelir.
· Birinci kısmın ilk mısrası birinci dörtlüğün sonunda,birinci kısmın ikinci mısrası,ikinci dörtlüğün sonunda tekrarlanır.
· İki tür kafiye vardır.
· Baştaki iki dize kendi arasında kafiyesizdir.
· Konu bütünlüğü vardır.
· Son dizesi duygu yönünden şiirin en güçlü dizesidir.
· Kafiye örgüsü:AB-ccA-dddB
Balad
· Üç bent ve bir ağırlama dizesinden oluşur.
· Günümüzde halk şarkıları anlamındadır.