DİL VE ANLATIM DERSİ 10. SINIF 2. DÖNEM 2. YAZILI SORULARI (2) (CEVAP ANAHTARLI)
…– … EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………..……………..… OKULU 10/… SINIFI
DİL VE ANLATIM DERSİ 2. DÖNEM 2. YAZILISI
Tarih: …/…/……
ADI SOYADI:………………………… NU:………….. PUAN:………
1- “ Güneş bugün 7.15’te doğdu.”
“ Güneş sabahın erken saatlerinde bulutları yırtarak insanlığa yeniden gülümsedi”
Aynı olayı anlatan bu iki cümleden hangisinin duyguları harekete geçirmede daha etkili olduğunu ve bunun sebebini yazınız.(10 P)
2-
BÜLBÜL
Bütün dünyâya küskündüm, dün akşam pek bunalmıştım;
Nihâyet, bir zaman kırlarda gezmiş, köyde kalmıştım.
Şehirden kaçmak isterken sular zâten kararmıştı;
Pek ıssız bir karanlık sonradan vâdîyi sarmıştı. M. Akif ERSOY
Şiirdeki imgeleri bulup bu imgelerin anlamını yazınız.(10 P)
3-Aşağıdaki cümlelerde bulunan belgisiz sıfat görevindeki kelimeleri belgisiz zamir; belgisiz zamir görevindekileri de belgisiz sıfat olarak birer cümlede kullanınız:
4-Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız (3+3+2+2=10 puan)
*. Heyecan, mutluluk veya mutsuzluk ifade eden; dinî duyarlılık, derin düşünce, yüceltme gibi hâlleri dile getiren söz öbeklerini ............................................. anlatımda çokça kullanılır.
* ...................................... anlatımda tarihi olay ve kişilikler ele alınır.
* ..................................... anlatım, okuyucuyu bir iş yapmaya, bir eylemde bulunmaya, bir davranışı gerçekleştirmeye zorlar.
* ............................... metinlerde, söz sanatlarına, dilin bünyesine mal olmamış yan anlam ifade eden kelime ve kelime gruplarına (bilgi yelpazesi.net) yer verilmez.
5- Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız (4+3+3= 10 puan)
* Açıklayıcı anlatımda yazar, işlenen konu hakkında tecrübeli olmalıdır. ( )
* Öğretici metnin anlaşılması ve yorumlanması için okuyucunun verilen bilgiyi kavrayabilecek birikime sahip olması gerekmez. ( )
* Coşturucu anlatımda “ben” ve “biz” zamirinin hareket noktası durumundadır. ( )
6-Aşağıdaki tabloya emredici anlatımın özelliklerini yazınız.(2+2+2+2+2010 P)
7-Aşağıdaki cümlelerde kullanılan fiilleri yapı yönünden inceleyiniz:(4+3+3=10P)
*Çocuk asla sevgisiz yaşayamaz.
*Gitmekte niçin bu kadar ısrar ediyorsun?
*Bu olaya onun da adı karışmış.
8-” Öğretmeni, bütün soruları çözüvermiş.”
Bu cümledeki bileşik fiili iki farklı şekilde olumsuz hale getiriniz; beliren anlam farkını yazınız.
9- “Yerli yersiz davranışlarıyla herkesi canından bezdirdi.”
Fiilin çatısını nesne- yüklem ilişkisi yönünden inceleyiniz.(5P)
“Toplantının ertelenmesine karar verildi.”
Filin çatısını özne- yüklem ilişkisine göre inceleyiniz.(5P)
10-Aşağıdaki cümlelerdeki yüklemleri çatısına göre inceleyerek eşleştiriniz. (2+2+2+2+2=10P)
I-……. II-……. III-……. IV-……. V-…….
Başarılar Dilerim…
CEVAP ANAHTARI
1-
I. “ Güneş bugün 7.15’te doğdu.”
II. “ Güneş sabahın erken saatlerinde bulutları yırtarak insanlığa yeniden gülümsedi”
Aynı olayı anlatan bu iki cümleden hangisinin duyguları harekete geçirmede daha etkili olduğunu ve bunun sebebini yazınız.(10 P)
İkinci cümle daha etkilidir. Çünkü güneşin doğuşu hayal gücünden ve duygulardan yararlanarak anlatılmıştır.
2-
BÜLBÜL
Bütün dünyâya küskündüm, dün akşam pek bunalmıştım;
Nihâyet, bir zaman kırlarda gezmiş, köyde kalmıştım.
Şehirden kaçmak isterken sular zâten kararmıştı;
Pek ıssız bir karanlık sonradan vâdîyi sarmıştı. M. Akif ERSOY
Şiirdeki imgeleri bulup bu imgelerin anlamını yazınız.(10 P)
sular zaten kararmıştı- akşamın olması
ıssız bir karanlık- gece
3-Aşağıdaki cümlelerde bulunan belgisiz sıfat görevindeki kelimeleri belgisiz zamir; belgisiz zamir görevindekileri de belgisiz sıfat olarak birer cümlede kullanınız:
4-Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız (3+3+2+2=10 puan)
*. Heyecan, mutluluk veya mutsuzluk ifade eden; dinî duyarlılık, derin düşünce, yüceltme gibi hâlleri dile getiren söz öbeklerini lirik anlatımda çokça kullanılır.
* Öyküleyici anlatımda tarihi olay ve kişilikler ele alınır.
* Emredici anlatım, okuyucuyu (bilgi yelpazesi.net) bir iş yapmaya, bir eylemde bulunmaya, bir davranışı gerçekleştirmeye zorlar.
* Öğretici metinlerde, söz sanatlarına, dilin bünyesine mal olmamış yan anlam ifade eden kelime ve kelime gruplarına yer verilmez.
5- Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız (4+3+3= 10 puan)
*. Açıklayıcı anlatımda yazar, işlenen konu hakkında tecrübeli olmalıdır. (D )
* Öğretici metnin anlaşılması ve yorumlanması için okuyucunun verilen bilgiyi kavrayabilecek birikime sahip olması gerekmez. (Y )
* Coşturucu anlatımda “ben” ve “biz” zamirinin hareket noktası durumundadır. ( D )
6-Aşağıdaki tabloya emredici anlatımın özelliklerini yazınız.(2+2+2+2+2010 P)
7-Aşağıdaki cümlelerde kullanılan fiilleri yapı yönünden inceleyiniz:(4+3+3=10P)
*Çocuk asla sevgisiz yaşayamaz.-Kurallı bileşik fiil
*Gitmekte niçin bu kadar ısrar ediyorsun?-Yardımcı bileşik fiil
*Bu olaya onun da adı karışmış.-Anlamca kaynaşmış bileşik fiil
8-” Öğretmeni, bütün soruları çözüvermiş.”
Bu cümledeki bileşik fiili iki farklı şekilde olumsuz hale getiriniz; beliren anlam farkını yazınız.
Öğretmeni bütün soruları çözüvermemiş.-canı istememiş
Öğretmeni bütün soruları çözmeyivermiş-beklenmezlik
9-“Yerli yersiz davranışlarıyla herkesi canından bezdirdi.” Fiilin çatısını nesne- yüklem ilişkisi yönünden inceleyiniz.(5P)
bezmek- neyi-kimi- geçişsiz
bez-dir-mek-neyi-kimi-geçişsizken geçişli hale gelmiş-oldurgan fiil
“Toplantının ertelenmesine karar verildi.”Filin çatısını özne- yüklem ilişkisine göre inceleyiniz.(5P)
Birisi tarafından karar verilmiş- Edilgen fiil
10-Aşağıdaki cümlelerdeki yüklemleri çatısına göre inceleyerek eşleştiriniz. (2+2+2+2+2=10P)
I-D II- E III- B IV- C V-A