CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATININ OLUŞUMU
· Türk edebiyatı, İslam öncesi, İslami dönem ve Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
· Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı ise Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının 1923’te başlayan dönemidir.
 |
| derskonum.com |
· Bu dönemin daha iyi bilinebilmesi için bu dönemde yaşanan sosyal ve siyasi olayların bilinmesi gerekir.
Cumhuriyet döneminde ortaya çıkan sosyal ve siyasi olaylar:
- Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması
- Atatürk ilke ve inkılaplarının uygulanması
- İkinci Dünya Savaşı
- Modernleşme çabaları
- 1960 darbesi ve sonrasında ortaya çıkan ideolojik söylemler
- 1980’den sonra bireyselliğin ön plana çıkması
· Bu gelişmeler edebiyata da yansımış, toplumun bir üyesi olan sanatçıyı da etkilemiş, aynı zamanda yaşananlar edebi eserlere de yansımıştır.
· Yine Cumhuriyet öncesi dönemden Cumhuriyete uzanan dönemde toplumsal, siyasi, ekonomik ve kültürel problemleri baz alması edebi eserlerdeki problemlerin bu ilke ve inkılaplarda ifadesini bulduğunu gösterir.
· Aynı zamanda Cumhuriyet’in ilk yıllarında Milli edebiyat zevk ve anlayışı devam etmektedir.
· Halka yönelen, Anadolu’yu temel alan, milli unsurların ön planda olduğu, sade bir dilin kullanıldığı, Batı’daki gelişmelerin yakından takip edildiği bir dönemdir.
Bu dönemde;
Ø Yazı dili ile konuşma dili arasındaki farklılık ortadan kalkmıştır.
Ø Toplumun esas alınmasıyla edebiyat, toplumcu bir karakter kazanmıştır.
Ø Gerçeklik ön plana çıkmıştır.
Ø Edebiyatın her türünde olgun örnekler verilmiştir.
Ø Bireysellik ön plana çıkmış, toplumun uluslaşması sağlanmaya çalışılmıştır.
Ø Yerli ve halka doğru bir anlayış gelişmiştir.
Ø Batıdaki bilimsel ve edebi gelişmeler takip edilmiştir.
Ø Memleket edebiyatı zevkiyle Batı’dan gelen türlerde Türkçenin birleştiriciliğinde başarılı örnekler verilmiştir.
Ø Cumhuriyet döneminde Anadolu coğrafyası ile Anadolu insanının hayatı, zevkleri edebi eserlerde çok fazla işlenmiştir.
Ø Psikoloji ve psikiyatri alanında yapılan bilimsel çalışmalardan yararlanılmıştır.
Ø Bu dönemde Batı düşüncesindeki gelişmelerden doğan yeni açılımlara edebi eserlerde kendini göstermiştir.
Ø Sezgicilik, varoluşçuluk ve gerçeküstücülük gibi Batılı akımların etkisi görülür.
Ø Birinci ve İkinci Dünya Savaşı arasında Batı dünyasında ortaya çıkan bireyin bunalımını esas alan edebi hareketlerden yararlanılmıştır.