ÖSS CUMHURİYET DÖNEMİ EDEBİYATI SORULARI-CEVAPLARI |
1. Hikayede konu ve olaylardan çok, şiirsel etki yaratacak durumları ele alan, genellikle balıkçıları ve deniz insanlarını anlatan, daha çok bir İstanbul hikayecisi olarak bilinen yazarımız, aşağıdakilerden hangisidir?
(1974/ÖSYS)
A) Haldun Taner
B) Sait Faik
C) Necati Cumalı
D) Zeyyat Selimoğlu
E) Halikarnas Balıkçısı
2. Hikayeciliğimizi İstanbul sınırları dışına çıkararak Anadolu’ya yönelten, yurt gerçeklerini gözlemlere dayanarak yansıtan, aynı zamanda mizah ve siyasal yergi alanında da eser veren yazarımız kimdir? (1975/ÖSYS)
A) Reşat Nuri Güntekin
B) Refik Halit Karay
C) Hüseyin Rahmi Gürpınar
D) Memduh Şevket Esendal
E) Ahmet Rasim
3. “Anadolu halkının bir ruhu vardı, nüfuz edemedin. Bir kafası vardı, aydınlatamadın. Bir vücudu vardı, işleyemedin. Onu cehlin ve yokluğun ve kıtlığın eline bıraktın. O, katı toprakla kuru göğün arasında bir yabani ot gibi bitti. Şimdi, elinde tırpan, buraya hasada gelmişsin. Ne ektin ki ne biçeceksin? Sana ıstırap veren her şey senin eserindir.” diyen bir roman kahramanı edebiyatımızın aşağıdaki dönemlerinin hangisinde yaratılmış olabilir? (1976/ÖSYS)
A) Toplum yararını ön planda tutarak halka yönelen Tanzimat döneminde
B) Özellikle kişilerin ruhsal durumlarını incelemeye yönelen Edebiyat-ı Cedide döneminde
C) 1908’den sonra, Edebiyat-ı Cedide geleneğini bir süre daha sürdüren Fecr-i Âti döneminde
D) Birinci Dünya Savaşı yıllarında güçlenen Milli Edebiyat döneminde
E) Köy ve köy sorunlarının ağır bastığı ve yeni boyutlar kazandığı Cumhuriyet döneminde
4. “Yergi ve gülmece (hiciv ve mizah) yazılarıyla deneme, fıkra ve anılarını ayrı ayrı kitaplarda toplamış olan yazar, edebiyat alanında, konularını Birinci Dünya Savaşı yıllarında yakından gördüğü Anadolu halk ve yaşamından alan hikayeleri ile tanındı. 1938’de Suriye’den döndükten sonra edebi çalışmalarını roman türünde sürdürdü.”
Yukarıda sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir? (1979/ÖSYS)
A) Ahmet Rasim
B) Halide Edip Adıvar
C) Refik Halit Karay
D) Reşat Nuri Güntekin
E) Aka Gündüz
5. İlk şiirlerini Dergâh ile Milli Mecmua’da yayımladı. Hecenin beş şairine bağlanmayarak sanatını tek başına kurdu. İçtenlikli ve ince, duygusal yönü ağır basan memleket şiirleriyle tanındı; hece ölçüsünde yeni olanaklar aradı. Halk edebiyatıyla ilgili kimi çalışmalarda bulundu. Şiirleri “Şiirler” adlı kitapta toplandı. “Koçyiğit Köroğlu”, “Köşebaşı” gibi piyesleri, tiyatrolarda ilgiyle izlendi.
Burada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir? (1990/ÖSYS)
A) Ahmet Hamdi Tanpınar
B) Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Orhan Seyfi Orhon
D) Enis Behiç Koryürek
E) Ahmet Kutsi Tecer
6. Şair, öykü, roman, deneme ve edebiyat tarihi alanlarında yapıtlar vermiş, çok yönlü bir yazardır. Daha çok sembolist akıma girebilecek, ahenkli ve orijinal hayallerle yüklü şiirler yazmıştır. Hikayelerinde insan ruhunun temeli saydığı bilinçaltına ve rüyalara geniş yer vermiştir. Romanlarında bu öğelerle birlikte, tarihsel, toplumsal konuları da ele almıştır.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (1994/ÖSYS)
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Abdülhak Şinasi Hisar
C) Ahmet Hamdi Tanpınar
D) Namık Kemal
E) Hüseyin Rahmi Gürpınar
7. İlk şiirlerinde duygusal, bireysel, romantik bir tutumu vardır. Anlatımı lirik, dili durudur. Daha sonraki şiirleri asıl şiirlerinin şaşırtıcı öncüleridir. O sıralarda etkilendiği gerçeküstücülerin şiirleri gibi ölçüsüz ve uyaksızdır. Geleneksel şiirle, edebi sanatlarla, şairaneliklerle, ölçü ve uyağın sağladığı mekanik ahenkle her türlü bağı koparmıştır. Her türlü sözcüğün şiire girebileceğini göstermiştir. Kimi şiirlerinde bir alay sezilir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? (1995/ÖSYS)
A) Ahmet Haşim
B) Yahya Kemal
C) Orhan Veli
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı
8. Nurullah Ataç’la ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1995/ÖSYS)
A) Eleştiri türünün gelişmesinde önemli katkıda bulunmuştur.
B) Dilimizin özleşmesine öncülük etmiştir.
C) Konuşma dilindeki devrik cümlenin yazıda da kullanılmasını yaygınlaştırmaya çalışmıştır.
D) Yaşadığı dönemde deneme türünün başarılı bir temsilcisi olmuştur.
E) Öykü alanında da ürünler vermiştir.
9. İlk şiirlerini 1936’da yayımlamaya başlamıştır. Bunlar o güne kadar şiir diye bilinen ürünlere bir tür başkaldırıdır. Öyle ki, şiiri birtakım kalıp ve klişelerden, yıpranmış benzetmelerden, başka bir deyişle şairanelikten kurtarmıştır. Hayali, şiirden kovmuş ya da çok az bir hayalle yetinmiştir. Yalın, gündelik bir dilin söz kalıplarına yaslanarak şiirlerini oluşturmuştur.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? (1997/ÖSYS)
A) Cahit Sıtkı Tarancı
B) Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Orhan Veli Kanık
D) Fazıl Hüsnü Dağlarca
E) Cahit Külebi
10. Çağının hikaye anlayışından büsbütün ayrı bir yolda yürümüştür. O zamana kadar edebiyatımızda hep Maupassant hikayeleri örnek alınıyor, başı, sonu, ortası belli olan, acıklı ya da gülünç bir olaya dayanan, şaşırtıcı ve çarpıcı sonuçlarla biten eserler yazılıyordu. Oysa bu hikayecimiz, konularını günlük yaşayışın en sade, en silik olaylarından seçmiştir. Bazı yazarlar onun hikayelerinin Çehov hikayelerine benzediğini, onun Maupassant tekniğine karşılık, edebiyatımıza Çehov tekniğini getirdiğini söylerler.
Bu özelliklere sahip olan ünlü hikayecimiz aşağıdakilerden hangisidir? (1997/ÖSYS)
A) Ömer Seyfettin
B) Memduh Şevket Esendal
C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
D) Refik Halit Karay
E) Reşat Nuri Güntekin
11. Aşağıdakilerden hangisi “hecenin beş şairi”nden biri değildir? (1996/ÖSYS)
A) Yusuf Ziya Ortaç
B) Faruk Nafiz Çamlıbel
C) Halit Fahri Ozansoy
D) Enis Behiç Koryürek
E) Kemalettin Kamu
12. Gazetelerde fıkra, başyazı, söyleşiler yazdı. Öykü ve oyun yazarı olarak tanındı. İlk oyunlarından sonra epik tiyatro örneği olarak “Keşanlı Ali Destanı”nı yazdı. Güncel olayları konu alan eleştirel oyunlarını seyirciye sunabilmek için kabare tiyatrosunun kuruluşuna öncülük etti.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (1998/ÖSYS)
A) Haldun Taner
B) Recep Bilginer
C) Necati Cumalı
D) Refik Erduran
E) Turan Oflazoğlu
13. Şiire heceyle başlayan, serbest ölçüyle hemen her konuda çok ürün veren, usta bir ozandır. İlk kitabından bu yana sürekli kendini aşmaya çalışmıştır. Bireyselden toplumsala, ulusaldan evrensele uzanan çizgide, özü ve söyleyiş sağlamlığıyla kolay öykünülemeyecek, özgün bir şiir gerçekleştirmiştir. “Türkçem benim ses bayrağım.” diyen ozan kendine özgü bir dil yapısı, bir biçim yaratmıştır. Kurtuluş Savaşımızla ilgili şiirlerini bir kitapta toplamıştır. Yapıtlarından biri de “Çocuk ve Allah”tır.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? (1998/ÖSYS)
A) Mehmet Emin Yurdakul
B) Ahmet Muhip Dıranas
C) Fazıl Hüsnü Dağlarca
D) Ziya Osman Saba
E) Cahit Sıtkı Tarancı
14. Türk öykücülüğünün özelliklerini kavramak istiyorsak öncelikle bu üç yazarımızı çok iyi tanımamız gerekir. Abdullah Efendi’nin Rüyaları’yla ..., Ekmek Kavgası’yla ..., Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu’yla ..., Cumhuriyet Dönemi öykücülüğünde önemli yeri olan sanatçılar arasında sayılır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken yazar aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? (2006/ÖSYS)
A) Ahmet Hamdi Tanpınar - Orhan Kemal - Haldun Taner
B) Haldun Taner - Ahmet Hamdi Tanpınar - Orhan Kemal
C) Orhan Kemal - Ahmet Hamdi Tanpınar - Haldun Taner
D) Ahmet Hamdi Tanpınar - Haldun Taner - Orhan Kemal
E) Haldun Taner - Orhan Kemal - Ahmet Hamdi Tanpınar
15. Cumhuriyetin ilanından 1940’lara kadar şiirimizin dört yöneliminden biri olan Beş Hececiler, halk şiirinin dış yapısını, özellikle ölçü ve uyak düzenini benimsediler. Böylelikle halk şiirinin dünyasına ulaşabileceklerini sandılar. Dil açısından arı, açık bir söyleyişe yöneldiler. Ürettikleri şiirler ise kalıplaşmış bir yapı içinde kaldı.
Aşağıdakilerden hangisi bu anlayışa bağlı kalarak şiir yazanlardan biri değildir?
(2006/ÖSYS)
A) Faruk Nafiz Çamlıbel
B) Orhan Seyfi Orhon
C) Ceyhun Atuf Kansu
D) Enis Behiç Koryürek
E) Yusuf Ziya Ortaç
16. Acemice yazıldığını düşündüğümüz, başı sonu olmayan öyküleriyle okurların belleğinde yer etmiştir. Öyküleri biçim, teknik, dil ve anlatım özellikleri bakımından “olay öykücülüğü”nden ayrılır. “Olay öykücülüğü”nü yaygınlaştırmaya çalışan ... etkilenmekle birlikte, kendi çizgisini geliştiren, yeni bir öykücülük akımının öncüsü olan ..., Cumhuriyet döneminde klasik öykü tekniğini yıkmıştır. Böylece Türk öykücülüğünde bir devrim gerçekleştirmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2006/ÖSYS)
A) Gustave Flaubert’den - Ömer Seyfettin
B) Anton Çehov’dan - Sabahattin Ali
C) Franz Kafka’dan - Memduh Şevket Esendal
D) Guy de Mauppassant’dan - Sait Faik Abasıyanık
E) Alphonse Daudet’den - Haldun Taner
Cevaplar: 1-B 2-B 3-E 4-C 5-E 6-C 7-C 8-E 9-C 10-B 11-E 12-A 13-C 14-A 15-C 16-D
|